De zon schijnt volop in maart en ik sta buiten de achtertuin te bewonderen. Ineens voel ik een hand in mijn zij. Ik herken de handdruk direct en draai me langzaam om.
‘Jeanet! Kom je zomaar even naar ons kijken?’. We raakten terstond verstrengeld in een stevige omhelzing. Toch zag Jeanet kans om tussendoor op te merken: ‘Ja, ik wil weten hoe het met jou en onze dochters gaat.’
‘Nou, het gaat goed, heel goed moet ik zeggen, ze zitten nu op school.’
Al pratend lopen we hand in hand verder door de achtertuin, de hoek om bij de garage. ‘Hé, jullie hebben het kippenhok weggedaan. Waarom?’.
‘De kippen zijn vorig jaar verkocht via marktplaats. Weet je dat Zwarte Kip al een kleintje heeft?’.
‘Oh, wat leuk! Maar verkocht? Tje, was dat jouw idee?’, vroeg Jeanet vervolgens.
‘Nee, het initiatief kwam van Eline, nadat we vorig jaar terugkwamen van vakantie op Curaçao. Ze zijn verkocht, omdat we grootse plannen hebben!’.
‘Ohh, je bedoelt toch niet… emigratie?’
‘Jaaa! Dat klopt helemaal en onze woning is onlangs verkocht! We gaan weg uit Engelen, weg uit Nederland en een volstrekt nieuw leven tegemoet.’
‘Oh Ad, wat geweldig voor jullie’, zei Jeanet met tranen in haar ogen. ‘In 1991 wilden wij samen emigreren en dat plan verwaterde, maar nu ga je samen met Laura en Eline. Ik vind dat echt heel geweldig voor jullie!’
‘Lieverd, dit is een beslissing van ons drietjes en we nemen jou mee in gedachten, in onze harten.’, vervolgde ik het emotionele gesprek.
‘Ik vind het superfijn dat je dit aan durft, ondanks ons grote verlies. Je doet het heel goed! Ik blijf je volgen. Ik ben heel trots op jou en de meiden. Ik hou van je!’
‘Ik hou ook van jou Jeanet.’ zei ik zachtjes en keek diep in haar ogen. Mist kwam ineens om mij heen. Jeanet vervaagde, alles verdween en ineens lag ik plat in het gras. De zon verwarmde mijn gezicht en mijn hart. Ik voelde me heel blij worden.

Dit was bericht 75 alweer. Jeanet overleed op 7 oktober 2010…

Het leven ging verder, het blijkt gewoon vanzelf verder te gaan. Alles ging verder, alles gaat gewoon door. Het leven lijkt ook zo snel te gaan, want ineens is het 7 oktober 2011. Een jaar later. Weduwnaar voor precies een jaar. Die zin roept zoveel pijn en verdriet op, maar ook leegte en eenzaamheid, wilskracht en liefde. Het vaderschap blijkt elke dag een bijzonder houvast te zijn, maar het gemis dendert op onverwachte momenten door mijn hoofd en pijnigt mijn gevoel.

Dochters…

Vanmorgen heb ik Laura & Eline telefonisch ziek gemeld onder opgave van redenen. Ze wenste ons sterkte toe op deze tragische dag.
Op deze plek kan ik niet precies invullen hoe de meiden zich voelen bij het verlies van hun moeder. Ze komen gelukkig dagelijks veerkrachtig over en laten daarbij telkens merken dat liefde ons overeind houdt. Dochters hebben elkaar en leunen op mij en Jeanet leeft voort in deze meiden. Dat voelt heel fijn aan, maar het verdriet om het verlies zal ons altijd bijblijven. Waar ik erg van kan genieten is het samen lachen om iets, samen ondernemen, samen dineren en stoeien.
Een hecht gezin waren we; een één ouder – hecht gezin zijn we geworden en dat zal altijd zo blijven. Ook al komt er mogelijk in de nabije toekomst iemand bij. Jeanet is als moeder namelijk onvervangbaar.

Achterom kijken is nodig

Een weekje Zeeuws Vlaanderen (Boerenhol) werd in augustus 2010 snel afgewisseld met een weekendje Renesse voor ons tweetjes. Dat was ons uitje, waarin we samen nog wat konden meemaken. Het leek op afscheid nemen. September bracht donkere wolken in de vorm van toegenomen pijn. Extra morfine gaf tijdelijke verlichting. Toch zag Jeanet kans om haar eigen verjaardag (31-08), die van Eline (22-09) en die van mij (03-10) met veel liefde bij te wonen en te vieren. Dat waren, hoe pijnlijk ook, stukjes ‘afscheid nemen’ van ons drietjes.
Zo kan ik me herinneren dat we op 19 september gingen winkelen bij een tuincentrum en het was de hobby van Jeanet om leuke dingen te verzamelen. Jeanet liet haar oog vallen op een leuke tuinset, gemaakt van steigerplanken. Een vierkante tafel op een zuil en … drie verrijdbare stoelen. Hoe tekenend voor de nabije toekomst?!
De drie volgende dagen na mijn verjaardag lieten een versnelde aftakeling zien van het lichaam van Jeanet. Pijn werd heviger ervaren en de bestrijding daarvan liet soms te wensen over. Ze werd vanaf woensdagavond 6 oktober in slaap gehouden en de volgende ochtend overleed Jeanet. Een vreselijke ochtend. Haar leven was definitief ten einde; mij achterlatend met twee schatten van dochters. Een rijkdom? Zeker, maar vooral een houvast, want Jeanet leeft voort in Laura & Eline. Wekenlange periodes van stress werden ineens vervangen door een soort van innerlijke rust, een pril begin van acceptatie, maar de pijn rondom dit verlies was gigantisch en bijna niet te beschrijven.

Wat ging moeizaam in het afgelopen jaar?

Ik kan schrijven: alles. De veranderingen waren overal voelbaar en zichtbaar: alleen koken, een halfleeg bed, de gedekte tafel voor drie personen, een lege stoel in de auto, de fiets van Jeanet, de regenjas aan de kapstok, de Crocks, die geparkeerd stonden naast de wasmachine, alleen koffie drinken, wandelen met hond Luna. ALLES was definitief anders.
De leegte beukte overal in op mijn gevoelens. Zo liep ik ergens in de tweede helft van de maand oktober met tranen in mijn ogen in de bouwmarkt, op zoek naar wat klusmateriaal. Ja, zelfs zo’n kort bezoekje aan de plaatselijke Karwei deed me beseffen dat ik een bijzonder mens had verloren. Daar winkelden we vaak samen; een kleurtje verf, leuke spulletjes voor de keuken, of woonkamer, of gewoon ‘even shoppen’.
Winkelen met de meiden gaf houvast, maar ik vond het in het begin nogal confronterend. Ik vroeg me telkens af wat andere mensen zouden denken van ons. ‘Hé, een man met twee dochters. Gescheiden?’ Nee, weduwnaar en nu een jaar verder.
Het was ook moeizaam in het begin om in de keuken een maaltijd voor te bereiden. Meestal kookte Jeanet, wat ze altijd met heel veel liefde en kundigheid deed. Ik kan beamen dat het haar hobby is geweest en inmiddels, dit tot genoegdoening van dochters, ook mijn hobby. Zeker in het begin heb ik menigmaal met betraande ogen het eten voorbereid. Ik zag soms niet wat ik deed. Er gingen maanden overeen, voordat ik goed en wel besefte hoeveel kookkennis ik in feite van Jeanet heb geërfd. Ik ben haar daar erg dankbaar voor.
Het huishouden, een taak die ik vanaf het prille begin altijd op me heb genomen. Ik wil er zijn voor de meiden; ik wil voor hen een veilige haven zijn en daar hoort ook een goed lopend huishouden bij. Ik doe het beslist niet uitmuntend; soms loop ik zelfs achter. Ik doe het op mijn manier, maar met liefde. Nu pas bemerk ik hoe weinig ikzelf aan het huishouden besteedde en dat spijt me. Ik loop nu de achterstand in. Wel wrang om te moeten constateren.

Samen verder, de toekomst tegemoet…

Er zijn grote veranderingen op komst en dat is het directe gevolg van de gezamenlijke keuze van twee meiden en één vader. Emigreren is een heel moedig besluit. Huis en haard verlaten voor het opbouwen van een nieuw leven. Nee, een ander leven, maar met Jeanet in  onze gedachten, in onze harten. Wij gaan ervoor en weten dat het goed is. Ons toekomstige leven is te volgen op BLOG / Curaçao. Misschien leest Jeanet wel mee…

Dit BLOG bevat nu ruim zestig berichten, verspreid over negen pagina’s. Waarschijnlijk voeg ik geen berichten meer toe en samen met dochters gaan we ons richten op heden en toekomst. We vormen een team met Jeanet voor altijd blijvend in onze harten.

© 2010-2011 / AvaLon

Een tijd geleden was ik weer ‘lukraak’ aan het Googlelen (ja, dat is echt een werkwoord geworden!) en kwam mijn eigen weblog over Jeanet Visser tegen op een professionele website, genaamd ‘Zet je leven weer op de rails‘. Deze site houdt zich actief bezig met het aanbieden van praktische hulp en deskundige begeleiding bij het rouwen na het overlijden van een dierbare. Deze periode zit vol met gevoelens als eenzaamheid, verdriet, boosheid en angst.
Ik vond het heel bijzonder en treffend om mijn geschrijf elders vermeld te zien staan. Er blijkt altijd behoefte te zijn aan mensen die (kunnen) schrijven over verlies en rouwverwerking, want niet iedereen is in staat om zijn of haar gevoelens met gebruikmaking van de juiste woorden op papier te zetten.

De gevonden pagina somt een aantal blogs op, waaronder die van Jeanet Visser. Dit ‘algemeen bekendmaken’ doet me goed, al geeft het dan een klein houvast.

Hé, twee dagen niet geschreven! Ach, laat ik zwijgen en proberen mijn weg te vinden in deze totale verwarring. Als een automaat lijk ik alles te doen: boodschappen doen, werken, Eline naar de manege rijden, strijken, stofzuigen, mails beantwoorden, kleding opvouwen of weggooien, aan morgen denken, foto’s van Jeanet wegklikken (het bekijken maakt me heel verdrietig) en met zijn drieën op de bank genieten van een goede film. Jeanet is heel ver weg, maar nog steeds in onze harten heel dichtbij. Ook Eline straalt uit dat ze mama erg mist. En die momenten zijn vaak ‘s avonds, of in de nacht en in de morgen het hevigst.
We aten met zijn drieën: we voelen de afwezigheid van mama; we poetsen onze tanden op de badkamer: we voelen de afwezigheid van mama; we hangen knus voor de buis: we voelen de afwezigheid van mama. Elke dag dreunen de woorden ‘nooit meer’ door en lijken heen en weer te echoën in de complexe gevoelens van verdriet en verlies. Toch geniet ik als vader ontzettend als de meiden lachen, kunnen lachen, als ze stoeien, als ze druk vertellen over belevenissen op school, manege en vriendinnen. Ook zij willen verder, want de wilskracht is sterk. De drieëenheid is sterker geworden, met in ons midden (mama) Jeanet.