Accepteren dat Jeanet is overleden (op 7 oktober 2010) bleek een lange en moeizame weg te zijn geweest, bezaaid met valkuilen, tegenslagen en pijnlijke constateringen. Ik schreef ‘bleek’, want ik ben namelijk ver gevorderd met Het Accepteren en dat is heel prettig te noemen. Dan kan ik verder. En toch wil ik eigenlijk niet verder, want valkuilen, tegenslagen en pijnlijke constateringen kosten mij bijna teveel energie. Ik wil niet dat Jeanet vergeten wordt; dat niemand haar naam nog durft te gebruiken.

Onverschilligheid (vooral binnen (schoon) familie) is iets waar ik erg veel moeite mee heb. ‘Wil je ruilen?’ vraag ik mezelf dan af. Het kosmisch evenwicht (een verzinsel van mij uit 1994) werd en wordt echter regelmatig bereikt in de vorm van korte (en hele fijne!) gesprekjes met de plaatselijke caissières van de supermarkt om de hoek, een wijntje drinken met de achterbuurvrouw, of even uitgebreid bijpraten met de vriendin van Jeanet.
En zo komt het allemaal toch nog goed… en toch vond ik het verschrikkelijk toen ik ineens een koel mailtje kreeg van mijn ex-vader… ‘Hopelijk wordt jullie huis volgend jaar spoedig verkocht…‘ en ‘bij mij is een ernstige ziekte geconstateerd…‘. Dit koele en vooral egocentrische gedoe was voor mij heel vermoeiend en ik had hierin al een keuze gemaakt (familiebreuk). Blijkbaar moet ik dus ook een ander e-mailadres nemen…. Ik ga met Jeanet overleggen en kruip mijn bed in. Slaap lekker, bedankt voor je aandacht!

Mijn hart is in rust. De levensvreugde en spanning zijn vervangen door saaiheid en leegte. Buiten is het koud en nat, binnen is het droog en kil. Kersttijd, tijd om (weer) stil te staan bij jouw leven. Een koude Kersttijd, opnieuw zonder jou. Ik moet er mee leren omgaan, maar dat blijkt in de praktijk echt niet mee te vallen. Vijftien maanden geleden dacht ik nog ‘Hoe moet ik straks zonder jou, maar met twee geweldige dochters verder leven?’

Het lukt me vast wel, zij het met vallen en opstaan, maar het is een loodzware opgave. Om diverse redenen hoop ik dan ook dat de emigratie spoedig in gang gezet kan worden. De deur, onze voordeur van ons huis, achter me dicht trekkend. Op weg naar morgen, met jou in mijn hart en samen met Laura & Eline.

Een moeder hoort haar kind niet te verliezen en andersom, kinderen die hun moeder verloren… Dat hoort ook niet en met Kerst wordt dat grote verlies, omgeven door pijn, weer extra ervaren. Dat kan ook een Kerstgedachte zijn, denk aan de mensen die voortleven met verlies en pijn in hun hart, maar toch een mooie Kerst willen gaan vieren.

Mijn dochters hebben een bijzonder positieve instelling: ze willen dolgraag verder leven, maar zouden zo graag nog een dagje bij mama willen zijn. Toch lachen ze met elkaar, of samen met mij en ze laten met plezier hond Luna uit. En als ze met elkaar stoeien (zo’n 4 keer per week!), dan kan ik bijna huilen van geluk. Dan geniet ik intens van dat mooie moment. Dan ben ik zo blij dat ze elkaar hebben, dat ze elkaar zo goed kunnen ondersteunen.
Deze drie-eenheid is verdrietig gelukkig samen, op weg naar een mooie Kerst. De laatste op de Leunweg!

Dit wordt voor mij de tweede Kerstperiode als weduwnaar. Niets is veranderd, pijn blijft (alleen niet zo hevig meer) en alles gaat gewoon door. Iedereen leeft verder en is vooral bezig met zichzelf. Rouwen doe je echt alleen, dat bleek vorig jaar al tijdens een koel kerstdiner. Niemand vroeg wat, het boeide werkelijk niemand hoe het toen echt met ons ging. En nu, zo’n 14 maanden na het overlijden van mijn vrouw Jeanet Visser, lijkt het leven (voor anderen?) een en al oppervlakkigheid. Just like Facebook, ook alleen maar leuk-praatjes voor tussen koffie en borrel. Of is er toch meer achter de zon, maar moet je er de juiste bril voor opzetten?
Ik wil dit jaar een totaal andere Kerst. Hoe? Weet nog niet. Wel met een grote echte kerstboom, daaronder vele cadeaus voor mijn dochters en natuurlijk een mooi verlicht huis. Maar ook met warmte en betrokkenheid. Fijne mensen om ons heen. Met liefde en een goede lach, i.p.v. gezeur en wat gemopper. Zodat wij echt verder kunnen, want rouwverwerking kent geen tijd. Het gaat gewoon door en dat vergeten vele mensen, behalve die paar goede mensen.

Dit was alweer bericht 65! De eerste? Geschreven op 30 september 2010…

May love be with you ♥ ♥ ♥

Het leven ging verder, het blijkt gewoon vanzelf verder te gaan. Alles ging verder, alles gaat gewoon door. Het leven lijkt ook zo snel te gaan, want ineens is het 7 oktober 2011. Een jaar later. Weduwnaar voor precies een jaar. Die zin roept zoveel pijn en verdriet op, maar ook leegte en eenzaamheid, wilskracht en liefde. Het vaderschap blijkt elke dag een bijzonder houvast te zijn, maar het gemis dendert op onverwachte momenten door mijn hoofd en pijnigt mijn gevoel.

Dochters…

Vanmorgen heb ik Laura & Eline telefonisch ziek gemeld onder opgave van redenen. Ze wenste ons sterkte toe op deze tragische dag.
Op deze plek kan ik niet precies invullen hoe de meiden zich voelen bij het verlies van hun moeder. Ze komen gelukkig dagelijks veerkrachtig over en laten daarbij telkens merken dat liefde ons overeind houdt. Dochters hebben elkaar en leunen op mij en Jeanet leeft voort in deze meiden. Dat voelt heel fijn aan, maar het verdriet om het verlies zal ons altijd bijblijven. Waar ik erg van kan genieten is het samen lachen om iets, samen ondernemen, samen dineren en stoeien.
Een hecht gezin waren we; een één ouder – hecht gezin zijn we geworden en dat zal altijd zo blijven. Ook al komt er mogelijk in de nabije toekomst iemand bij. Jeanet is als moeder namelijk onvervangbaar.

Achterom kijken is nodig

Een weekje Zeeuws Vlaanderen (Boerenhol) werd in augustus 2010 snel afgewisseld met een weekendje Renesse voor ons tweetjes. Dat was ons uitje, waarin we samen nog wat konden meemaken. Het leek op afscheid nemen. September bracht donkere wolken in de vorm van toegenomen pijn. Extra morfine gaf tijdelijke verlichting. Toch zag Jeanet kans om haar eigen verjaardag (31-08), die van Eline (22-09) en die van mij (03-10) met veel liefde bij te wonen en te vieren. Dat waren, hoe pijnlijk ook, stukjes ‘afscheid nemen’ van ons drietjes.
Zo kan ik me herinneren dat we op 19 september gingen winkelen bij een tuincentrum en het was de hobby van Jeanet om leuke dingen te verzamelen. Jeanet liet haar oog vallen op een leuke tuinset, gemaakt van steigerplanken. Een vierkante tafel op een zuil en … drie verrijdbare stoelen. Hoe tekenend voor de nabije toekomst?!
De drie volgende dagen na mijn verjaardag lieten een versnelde aftakeling zien van het lichaam van Jeanet. Pijn werd heviger ervaren en de bestrijding daarvan liet soms te wensen over. Ze werd vanaf woensdagavond 6 oktober in slaap gehouden en de volgende ochtend overleed Jeanet. Een vreselijke ochtend. Haar leven was definitief ten einde; mij achterlatend met twee schatten van dochters. Een rijkdom? Zeker, maar vooral een houvast, want Jeanet leeft voort in Laura & Eline. Wekenlange periodes van stress werden ineens vervangen door een soort van innerlijke rust, een pril begin van acceptatie, maar de pijn rondom dit verlies was gigantisch en bijna niet te beschrijven.

Wat ging moeizaam in het afgelopen jaar?

Ik kan schrijven: alles. De veranderingen waren overal voelbaar en zichtbaar: alleen koken, een halfleeg bed, de gedekte tafel voor drie personen, een lege stoel in de auto, de fiets van Jeanet, de regenjas aan de kapstok, de Crocks, die geparkeerd stonden naast de wasmachine, alleen koffie drinken, wandelen met hond Luna. ALLES was definitief anders.
De leegte beukte overal in op mijn gevoelens. Zo liep ik ergens in de tweede helft van de maand oktober met tranen in mijn ogen in de bouwmarkt, op zoek naar wat klusmateriaal. Ja, zelfs zo’n kort bezoekje aan de plaatselijke Karwei deed me beseffen dat ik een bijzonder mens had verloren. Daar winkelden we vaak samen; een kleurtje verf, leuke spulletjes voor de keuken, of woonkamer, of gewoon ‘even shoppen’.
Winkelen met de meiden gaf houvast, maar ik vond het in het begin nogal confronterend. Ik vroeg me telkens af wat andere mensen zouden denken van ons. ‘Hé, een man met twee dochters. Gescheiden?’ Nee, weduwnaar en nu een jaar verder.
Het was ook moeizaam in het begin om in de keuken een maaltijd voor te bereiden. Meestal kookte Jeanet, wat ze altijd met heel veel liefde en kundigheid deed. Ik kan beamen dat het haar hobby is geweest en inmiddels, dit tot genoegdoening van dochters, ook mijn hobby. Zeker in het begin heb ik menigmaal met betraande ogen het eten voorbereid. Ik zag soms niet wat ik deed. Er gingen maanden overeen, voordat ik goed en wel besefte hoeveel kookkennis ik in feite van Jeanet heb geërfd. Ik ben haar daar erg dankbaar voor.
Het huishouden, een taak die ik vanaf het prille begin altijd op me heb genomen. Ik wil er zijn voor de meiden; ik wil voor hen een veilige haven zijn en daar hoort ook een goed lopend huishouden bij. Ik doe het beslist niet uitmuntend; soms loop ik zelfs achter. Ik doe het op mijn manier, maar met liefde. Nu pas bemerk ik hoe weinig ikzelf aan het huishouden besteedde en dat spijt me. Ik loop nu de achterstand in. Wel wrang om te moeten constateren.

Samen verder, de toekomst tegemoet…

Er zijn grote veranderingen op komst en dat is het directe gevolg van de gezamenlijke keuze van twee meiden en één vader. Emigreren is een heel moedig besluit. Huis en haard verlaten voor het opbouwen van een nieuw leven. Nee, een ander leven, maar met Jeanet in  onze gedachten, in onze harten. Wij gaan ervoor en weten dat het goed is. Ons toekomstige leven is te volgen op BLOG / Curaçao. Misschien leest Jeanet wel mee…

Dit BLOG bevat nu ruim zestig berichten, verspreid over negen pagina’s. Waarschijnlijk voeg ik geen berichten meer toe en samen met dochters gaan we ons richten op heden en toekomst. We vormen een team met Jeanet voor altijd blijvend in onze harten.

© 2010-2011 / AvaLon

Morgen, 31 augustus 2011, zou mijn lieve vrouw en de zorgzame moeder van Laura en Eline 53 jaar geworden zijn. Vanmiddag heb ik (weer) een appeltaart gebakken voor ons drietjes. Het zal zeker weer smaken, want de talloze herinneringen zijn zoet en vol liefde. Ik had nog veel meer willen opschrijven en ja, er is nog veel pijn.
Soms overvalt mij een grote angst dat ook mij iets vreselijks overkomt en dat de meiden alleen verder moeten. Meestal kan ik die angst snel ‘verwerken’, want ze hebben me nodig. En morgen is weer zo’n dag: ‘de eerste keer zonder jou’. Mocht jij wat willen schrijven, dan kan dat… in het Gastenboek. Klik hier.

Groetjes en veel liefs, Ad

Jeanet, je lijkt nu heel ver weg te zijn, terwijl mijn hart toch vol zit van verdriet. Bijna niemand vraagt nog wat aan mij. Bijna de hele familie zwijgt (uit gemak?) en het leven rent gehaast verder. Ik wil ook verder, maar ik laat je nooit (meer) los. Heb ik wel eens gedaan en heb daar nu spijt van. Na het herstellen van de breuk kwamen binnen drie jaar de meiden achter elkaar op aarde. Wat een enorme verandering was dat! Wat een wonder (2x dan). Ik leerde je toen pas kennen als een fantastische moeder, vol met geduld, liefde en warmte.

Nu leven we met zijn drietjes verder en wandelen ons levenspad af. Met warme herinneringen aan jou. En misschien nemen we dit jaar jou mee in gedachten naar ons droomeiland: Curaçao! In oktober is het toevallig precies twintig jaar geleden dat wij soortgelijke emigratieplannen hadden. Zonder kinderen dan in 1991. En nu dan zonder moeder in 2011…

Al in de weken ver voor het overlijden van Jeanet voelde ik al aan dat er minstens twee andere familieleden ook een rouwverwerking zouden gaan doorlopen. De broer van mijn vrouw en mijn jongste zus. Het verlies van een zus of schoonzus heeft weliswaar een andere lading, maar is niet minder zwaar te noemen. Als ik bij haar of hem ben voel ik mij echt op mijn gemak. Het samen rouwen (ook al gaat het gepaard met weinig woorden) voelt goed en ondersteunend aan. Zo lukt het mij om de leegte dagelijks te dragen en overeind te blijven.

Emoties zijn onmisbaar om het leven enigszins te kunnen begrijpen. Gevoelens over ‘het weduwnaar zijn’, of over het feit dat mijn dochters geen moeder meer hebben, wisselen elkaar snel af en dan ook nog eens onafhankelijk van het weertype. Regen, wind of zonneschijn, gevoelens worden intens ervaren. Emoties en gevoelens geven kleur, diepgang en inhoud aan je leven.
Zo ook gisterenavond: rondje wandelen in het grote bos met hond Luna. We renden door het mooie gebied van de Drunense Duinen (mijn favoriete plek) en we maakten plezier. Het begon te regenen; hond Luna rende door alsof er niets aan de hand was en wij genoten van het uitje. De regen werd heftiger en we besloten om terug te keren. Het werd echter rennen geblazen en bijna doorweekt zaten we even later in de auto. Het was ons uitje, met regen, emoties en plezier.

Als je een tijdje stilstaat bij een veld vol met klavertjes, vind je op een gegeven moment een klavertje vier. Dat is nog geen geluk, dat brengt nog geen geluk. Dat is slechts een moment uit de natuur. Een toevalligheid in de vorm van vier blaadjes. Leuk om even vast te houden, meer is het niet.
Geluk overkomt je en ik wil er niet naar op zoek gaan, maar met dit sombere weer snak ik naar een goed gevoel. Een geluksgevoel. De saaiheid suist door mijn hoofd en maakt me moedeloos. Nergens zin (meer) in en toch moeten vele dingen gebeuren. Even vaderen (doe ik graag), wat strijken, het gras maaien en de wasmachine weer aan het werk zetten.
Dagelijks ervaar ik geluk bij het voortleven van Jeanet in Laura & Eline. Ditzelfde gevoel veroorzaakt ook wel eens neerslachtigheid, wat meestal diezelfde dag weer lijkt te kunnen verdampen. Eb en vloed kennen een regelmaat; emoties absoluut niet. Ik weet het ook wel; vanmiddag of vanavond voelt het weer anders aan. Een houvast.

Een tijd geleden was ik weer ‘lukraak’ aan het Googlelen (ja, dat is echt een werkwoord geworden!) en kwam mijn eigen weblog over Jeanet Visser tegen op een professionele website, genaamd ‘Zet je leven weer op de rails‘. Deze site houdt zich actief bezig met het aanbieden van praktische hulp en deskundige begeleiding bij het rouwen na het overlijden van een dierbare. Deze periode zit vol met gevoelens als eenzaamheid, verdriet, boosheid en angst.
Ik vond het heel bijzonder en treffend om mijn geschrijf elders vermeld te zien staan. Er blijkt altijd behoefte te zijn aan mensen die (kunnen) schrijven over verlies en rouwverwerking, want niet iedereen is in staat om zijn of haar gevoelens met gebruikmaking van de juiste woorden op papier te zetten.

De gevonden pagina somt een aantal blogs op, waaronder die van Jeanet Visser. Dit ‘algemeen bekendmaken’ doet me goed, al geeft het dan een klein houvast.

De glasbak raakt weer vol met lege flessen wijn. Troost vinden in het drinken van rode wijn blijkt nog steeds niet te werken (wist ik ook wel). Ik moet meer alcoholvrije dagen inplannen, want van een goede, in het buitenland wonende vriendin, kreeg ik al het welgemeende advies om goed voor mezelf te zorgen en drank zoveel mogelijk te laten staan. Ik vertrouw 100% op haar, maar troost zoeken blijft derhalve nog steeds moeilijk.

De enige steunpilaren zijn mijn dochters en de trouwe viervoeter Luna. Feitelijk is dit genoeg om het leven weer aangenaam te kunnen inrichten. Ook de ontwakende achtertuin met zijn snelgroeiende walnotenboom verschaft me enige troost, maar wat houdt eigenlijk ‘Troost zoeken’ in? Houvast, begripvolle woorden, ‘ze heeft nu rust’, of gewoon te horen krijgen dat ik wel mijn best doe als vader (ik had een tamelijk slecht voorbeeld)? Ik denk dat dit laatste mij als muziek in de oren klinkt. Ook het ‘pap, het eten smaakt weer heerlijk vandaag’, geeft me een gigantische oppepper!

Overmorgen wordt Laura van Loon alweer 16 jaar! Ik ben keitrots op haar en haar schilderkunsten, maar zo’n bijzondere dag geeft ook weer wat verdriet. Toch gaan we het feestelijk vieren en denken aan al die liefdevolle herinneringen die achter ons liggen! Er komen vast nieuwe en fijne momenten die we ook weer gaan koesteren. Wellicht op Curaçao en het liefst dit jaar!

Vanuit je gevoel schrijven. Ja, dat kan! Zelfs als je ook weduwnaar bent en los zand als (schoon)familie om je heen hebt. Het houvast wat mijn dochters me bieden is enorm groot en staat in schril contrast met ‘de anderen’. We lijken het met zijn drietjes goed te redden; we houden het hoofd spreekwoordelijk boven water, maar de drang om te gaan emigreren wordt met de week sterker. Weg uit dit huis, weg uit Nederland, op weg naar een nieuwe, tropische toekomst.
Gisteren las ik iets interessants over het weduwnaar zijn. Even opzoeken wat dat ook al weer was.

Happy Moments… momenten die ik vroeger deelde met Jeanet. Dat is ook een onderdeel van het proces rouwverwerking. Mijn oudste dochter kwam thuis van het winkelen, het ‘shoppen’ dus en ze heeft echt mooie kleding gekocht. Ze praatte enthousiast over wat ze heeft gekocht. Mooie shirts, een vrolijke jurk, een sieraad. Ik was en ben blij voor haar en met haar, maar het deed tegelijkertijd pijn. Ik deelde het moment van vreugde niet meer met mijn vrouw. Dit kwam ongelooflijk hard aan. Opnieuw realiseerde ik dat ik weduwnaar ben en opnieuw ben ik blij met deze twee TOP-meiden!

Als ik je naam uitspreek, reageer je niet. Het blijft stil om mij heen. Begrijpelijk, want het is al tien voor één in de nacht en de wijn is weer op. Het brengt me niet dichter bij jou en de leegte lijkt in volume toe te kunnen nemen.
Het houvast wat ik echter dagelijks ervaar, bestaat uit 2 dochters en een lieve hond. De harmonie is grandioos en vlekkeloos te noemen. De onderlinge band is die van blindelings vertrouwen in elkaar en in de toekomst. Het geeft mij hoop, kracht en vooral zin om overeind te krabbelen. Na elke ‘aanval’ van rouwverwerking. En dat vindt nog steeds willekeurig plaats: in de schaduw onder de notenboom, bij een mooie TV-film, of gewoon tijdens het kokkerellen in de keuken.

Jeanet, ik hou van je, maar dat had ik je al veel eerder verteld…