Men beweert dat het rouwen plaats gaat vinden in verschillende fasen en dat het feitelijke rouwen pas kan beginnen op de tweede sterfdag. Ik ben het met beide ‘feiten’ totaal niet mee eens en ik spreek uit eigen ervaring. Bij fasen denk je namelijk aan opeenvolgende gebeurtenissen en dat is beslist niet de praktijk. Ik wil het liever hebben over taken, die je niet achter elkaar hoeft op te pakken, maar naar behoefte soms zelfs tegelijkertijd uitvoert. Het ene moment ben je bezig met verdriet te verwerken (ook een raar woord), het andere moment probeer je de sterk veranderde toekomstverwachtingen op een positieve manier in beeld te krijgen.
Ik stond laatst weer met tranen in mijn ogen te koken (dat was lastig, ik zag het niet goed), omdat het keukenterrein zo enorm positief kan triggeren naar Jeanet. Het andere moment genoot ik van de kracht en de wil om te (blijven) koken voor dochters en mezelf. Zoals Jeanet het altijd had gewild. Zo vermengden de taken verdriet verwerken en een dierbare een plek geven zich met elkaar. Ik kan zelfs beweren dat rouwen (treedt direct in na de dood en niet een jaar later!) dankzij twee dochters een beter verloop kent, een bredere basis ondervindt! Rouwverwerking doe je samen en ook alleen.
Na het verlies van Jeanet, mijn dierbare, heb ik allerlei emoties ervaren, die ik kan toedichten aan één van die taken. Zo was er direct na het overleden (het overkwam me circa 4 uur na de dood) een soort oerpijn voelbaar. Met een oerkreet gaf ik uiting aan dit grote verlies, met een fikse huilbui tot gevolg. Verder ligt er nog een grote taak van het accepteren, die in feite al begin dit jaar in gang werd gezet, toen de uitspraak ‘terminaal ziek’ viel. De taak van het accepteren loopt nog heel lang door, net als de taak ‘het aanpassen van de toekomstverwachtingen’.
Rouwen voelt ook letterlijk heel rauw aan, maar heeft ook een positieve werking, namelijk dat het verlies (omgeven door rouw) je bijna vanzelfsprekend dwingt om voortaan (nog) meer te laten genieten van goede momenten samen met de kinderen, of gewoon tijdens een wandeling in een door de zon overgoten bos. Zelfs het zien van broodetende mussen in je eigen achtertuin laten je een soort van geluk ervaren. Ik kan intenser genieten van kleine dingen, omdat het leven eenmalig is. Hierna is helemaal niets meer; al het geloof ten spijt. Het is echt eindig en ik wil terecht benadrukken dat je beter vóór de dood kunt LEVEN, dan ná de dood, want daar hebben je nabestaanden helemaal niets aan.
En tot slot maar hopen dat naasten voldoende steun blijven aanbieden (ook een taak), zodat Jeanet nooit vergeten wordt. Dit verlies is blijvend en zal dan ook altijd gevoeld kunnen worden in meer of mindere mate.

Kerst nadert, somberheid neemt flink toe. Ik knuffel hond Luna (die languit voor de brandende open (gas)haard ligt) nog een keer en het moment triggert ontzettend naar Jeanet. Ik slenter rond in het te grote huis… dochters slapen al een uur en ik kijk verdwaasd rond in de lege woonkamer. Geen Jeanet te zien, wel een prachtige kerstboom met een oubollig kerststalletje daaronder, wat ik in 1994 gemaakt had van wat afvalhout. Verdomme, ik haat kerst! Opgesmukte bende met lekker eten en mooie praatjes, familie ’gezellig’ bij elkaar, maar je hebt er helemaal niets aan als je midden in de rouw zit!
Ik neem nog maar een stevige slok wijn. Heb net 2 (twee) alcoholloze avonden achter de rug. Vriendin Monique had (weer) de boodschappen gehaald voor mij, natuurlijk inclusief rode wijn. Ik kon weer niet winkelen. Ik haat mijn gebroken enkel, maar anderzijds ben ik nu lekker thuis bij mijn dochters. Een behoorlijke kans om het rouwen te verdelen over de dagen tussen die akelige Sinterklaas en het spetterende Nieuwjaar. Zucht, kon ik maar weer eens een prettig gesprek voeren met Jeanet, dan was deze avond niet zo saai. Je kunt trouwens ook een mailtje sturen naar Jeanet (jeanet@jeanetvisser.space), dan zorg ik dat het goed bezorgd wordt. Schrijf maar wat; het maakt Jeanet niet meer uit.

Een tussendoorse update van de website van Jeanet hield slechts twee dingen in petto: aanpassing van het (kleur)uiterlijk en de toevoeging van een heus Gastenboek. Om met het laatste te beginnen: ik achtte de tijd rijp om reacties van meer algemene aard toe te laten op een speciale pagina: een Gastenboek. Bij het lezen van allerlei gebeurtenissen op deze site rondom dood en rouwverwerking kan namelijk het verlangen ontstaan om een kort berichtje achter te laten. Wees zo vrij om iets te schrijven in het Gastenboek. Laura, Eline en Ad zullen je er dankbaar voor zijn en juist in deze Kerstdagen zijn ondersteunende woorden nog belangrijker geworden voor ons!
Verder werd het tijd om het overwegend zwarte karakter van deze website iets aan te passen en meer in de kerstsfeer te brengen: donkergroen. Tevens kan nu gevoelsmatig een link gelegd worden naar de geboorteplaats van Jeanet: Texel, alwaar het motto ‘Groen-Zwart, Texels in het hart’ geldt. Zo sta je als lezer even stil bij het verleden, het geboorte-eiland van Jeanet. Ikzelf ben in Tilburg geboren, wat gelijk weer de vraag oproept ‘Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?’ In 1976 in de J’elleboog (discotheek in Den Burg). Ik zag Jeanet zitten, Jeanet zag mij naderen en dacht ‘dit wordt mijn man’. Verkering volgde, evenals vakantie op Curaçao (1977) en 32 jaar samenwonen (1978 – 2010).

We verloofden ons op de historische datum 07-10-1978. Jeanet overleed op de datum 07-10-2010. Heel frappant en bizar. 32 jaar verloofd, waarvan bijna 7 maanden getrouwd.

Deze kerstperiode, de eerste zonder Jeanet zal verwarrend genoeg in het teken staan van liefde, rouwen, smaakvol dineren en verdriet uiten. Het is zo vreemd om samen met dochters, maar zonder hun moeder de kerstboom te versieren, cadeautjes in te pakken, vuurwerk te bestellen en de sneeuw te bewonderen.

Kerst zonder Jeanet voelt anders aan. Incompleet, pijnlijk en vol (mooie) herinneringen. Terwijl buiten de winter teistert, twinkelen de lichtjes in de kerstboom. Hond Luna zucht nog een keer flink en ik deel wat lekkere chocolade uit aan dochters Laura en Eline, die weer eens gekluisterd zijn aan de buis (CSI). Ik geniet van het huiselijke, maar tegelijkertijd prikken tranen en denk aan vroeger. Aan die en die Kerst, samen met Jeanet. Kon het maar… nee, we moeten verder.

De sombere dagen voor de Kerst lijken nu extra zwaar te drukken. Sinterklaas is gelukkig weer vertrokken; we hebben helemaal niets gedaan met pakjesavond. Wel mochten mijn dochters regelmatig hun schoen zetten voor de open haard en soms vergat ik om er iets in te doen. Was natuurlijk wel gauw geregeld vroeg in de ochtend.
De meiden zijn vandaag opnieuw ziek thuis (rouwverwerking, pas op de plaats, rust, samenzijn) en ik lig nog steeds met het been (gebroken enkel) omhoog. Ik werk regelmatig op afstand om de gebondenheid met mijn werk intact te houden. Verder is grijsheid troef in de vorm van veel bewolking, somberheid en stilte voor het einde van december. Het is duidelijk: er komen nog genoeg verdrietgevende momenten op ons af, maar de eenheid van ons drieën is formidabel te noemen. Daarbij moet ik de rol van hond Luna (een levendige, altijd vrolijke Jack Russell) niet onbenoemd laten: zij houdt ons bij elkaar, waakt over de kudde en dwingt ons om regelmatig een frisse neus te halen.

Het is alweer 1 december en gevoelsmatig raak ik een klein beetje gewend aan de permanent veranderde situatie hier in dit huis. Gisterenochtend zat ik echter op de rand van het bed, een beetje te stuntelen met mijn krukken (gebroken enkel, weet je wel…) en dacht plotseling weer aan Jeanet. Aan haar pijn, handicap, haar strijd en haar uitzicht. Ik vond Jeanet zo moedig, zo sterk. Ze hield zich goed voor ons, ze wilde het beste voor ons. Maar haar harde buik sprak boekdelen. De dood kwam steeds dichterbij en ik kon mij dit keer enigszins vermannen om niet weer in huilen uit te barsten.
Nu het ontzettend winters weer is wordt de leegte, het gemis van Jeanet weer extra aangevoeld. Dit is een nieuwe ervaring en er zullen er nog vele volgen. December staat bol van aandacht, leuke kado’s en liefde en zo moet het ook zijn.