Idiote gebeurtenissen die mijn rouwverwerking volledig in de weg staan: afgelopen vrijdag ben ik van de trap af gevallen met volle wasmand en maandagmiddag 22-11 foto laten maken in het ziekenhuis. Dezelfde afdeling waar ik samen met Jeanet vorig jaar een aantal keren heb doorgebracht. Nogal heftig om daar even te zijn en de uitslag was ook niet fijn: kuitbeen gebroken. Zit nu met het gipsbeen omhoog achter de computer. Balen, maar misschien kijkt Jeanet mee en glimlacht om mijn knulligheid. Dit gaat weer over en neemt maximaal zes weken in beslag. Ja, dan is het oudjaar. Jeanet, ik mis je, elke dag weer en nu nog veel meer.

De Wereld Draait Door. Waar heb ik dat eerder gehoord? Het leven van alledag gaat om mij heen gewoon door en ik worstel daar soms mee. Ik ben namelijk nog lang niet klaar met verwerken, omdat verdriet op de meest onverwachte momenten terugkomt. En toch moet er verder ‘geleefd’ worden. Bijna dwangmatig, of als een automaat verricht ik huishoudelijk werk, voer kantoortaken uit, ga naaste familie en verre vrienden bezoeken en tussendoor gun ik mezelf tijd om rustig op de bank ‘naast Jeanet’ te zitten om even wat te lezen of te praten. Het blijft bizar om alleen met twee lieve dochters verder te gaan in dit leven wat voor ons ligt.

Rouwverwerking blijkt even complex alswel sterk wisselend voor mij te zijn. Het ene moment strijk ik fanatiek een bult wasgoed weg, het andere moment rollen de tranen vrij over mijn wangen en snotter ik twee zakdoekjes vol. Gevoelsmatig lijk ik al een aantal fases te hebben doorlopen, maar andere fases zoals die van verdriet, blijven unaniem op de voorgrond.
Aanvaarden van het overlijden van Jeanet was iets wat begin dit jaar al voorzichtig in gang gezet werd. Het terminaal ziek zijn hield me vanaf februari voortdurend bezig, wetend dat ik ooit weduwnaar zou worden. Als accepteren voor mij nagenoeg afgerond lijkt te zijn, ontstaat er meer ruimte voor het uiten en verwerken van verdriet. Hier voel ik mij goed bij; ook al komt het verdriet tot uiting bij één of andere lunchafspraak, in de file, tijdens het strijken. Het maakt mij allemaal niets uit.
Wat ik verder nog heel moeilijk vind is het doorlopen van de fase van ‘het aanpassen van verwachtingen, ideeën en opvattingen over de toekomst en het leven’. Lees anders verder op: gezondheidsplein. Dit is zo heftig en zwaar en juist dubbelzwaar bij het hebben van kinderen. Gevoelens kunnen niet langer meer gedeeld worden met Jeanet en samen opvoeden houdt nu in dat ik probeer om in goed overleg met beide dochters te komen tot een begrips- en liefdevolle opvoeding.
Een oude dag zonder Jeanet lijkt mij als een boom zonder blad. Ik moet een nieuw blad gaan zoeken. Simpel. Met de kinderen alleen op vakantie gaan lijkt me nogal zwaar, deels leeg en heel anders. Ik wil straks (volgend jaar?) een nieuwe invulling vinden om mijn leven weer meer inhoud te geven. Maar juist dankzij kinderen heeft mijn leven extra zin en het is dan ook een sterk houvast: Jeanet leeft voort in Laura en Eline. Het gegeven houdt mij heel goed op de been en laat me vlot een aantal fases doorlopen. Ik blijf en dat is heel begrijpelijk (!) voorlopig steken in de fase van verdrietverwerking.

Weduwnaar voor een maand. Ik word verdrietig van deze ‘titel’, van deze constatering. De zin roept leegte en verdriet op, maar er is ook zoiets als ‘wij drieën hebben een maand van verandering achter de rug. We bleven rechtop staan, met Jeanet in onze harten’. En ondertussen, op deze ontzettend grijze zondagochtend, huilt de hemel…
Gisterenochtend zat ik op de tweezitsbank wat te lezen. De driezitsbank was leeg en droeg slechts één sierkussen, wat vroeger op het hoog/laag bed lag. Ja, dat kussen droeg jouw hoofd, jouw dode hoofd. Dat kussen blijft nu op de bank liggen. Ik zie het als een houvast, een aandenken. Net als alle andere dingetjes: je tas, je pas, je favoriete CD’s, ja zelfs je parfum, mooie kleding en laatst geschreven boodschappenlijstje. Zo voelt het ook heel fijn aan om hier in dit huis te kunnen blijven wonen, want je bent nog overal. We koken nog steeds samen, gebruiken samen de badkamer en liggen samen in bed. Jeanet, ik kan je hulp wel gebruiken in de tuin, want de walnotenboom heeft praktisch alle bladeren laten vallen! Misschien kijk je nu mee over mijn schouders en lees je wat ik nu allemaal weer opschrijf op deze site. Dat mag, iedereen mag meelezen.

Efficiënt werken: tijdens het kokkerellen dekte ik de tafel… voor drie personen en gaf mezelf een plaatsje aan het hoofd, zodat Laura en Eline links en rechts van mij konden zitten. De meiden waren elders in huis aan het spelen en hadden vrijaf gekregen. Vanavond maakte ik een heerlijk gerecht voor ons. Pasta, vermengd met gebakken stukjes spek, verse bladspinazie en een pakje Boursin. ‘Smak-smak’ noemde Jeanet dit lekkere gerecht en ik heb de meiden zien smullen. Tijdens het eten vond ik het gaandeweg steeds moeilijker worden en barstte opnieuw in huilen uit. Het gemis van Jeanet nam weer grote vormen aan en troostend legden Laura en Eline hun handen in de mijne. De band was voelbaar sterker geworden en ik vertelde hen heel blij te zijn met de meiden, deze speciale band en alle mooie herinneringen aan Jeanet. Ik voelde ook heel goed aan dat er nog veel op ons af gaat komen en daar moeten we doorheen. We willen er niet omheen. Verdriet slijt niet, verdriet verwerk je niet, maar verdriet blijft bij je in een laatje en datzelfde laatje kan op onverwachte momenten (zelfs na 28 jaar) openspringen, waarna de tranen vrij kunnen gaan rollen. Emoties. Het lucht op. Wat later op de avond lachen we weer samen. Het voelt goed.